Program zajęć biologicznych dla uczniów Gimnazjum Miejskiego im. Mikołaja Kopernika w Sierpcu
Komponent III Nasza Rzeka
Program zajęć obejmuje zagadnienia z zakresu systematyki oraz morfologii bezkręgowców, fizjologii roślin oraz zwierząt, ze szczególnym naciskiem na ekologię i ochronę środowiska.
Cele zajęć:
-
Zapoznanie uczniów z obiegiem wody w przyrodzie
-
Zapoznanie uczniów z podstawowymi źródłami zanieczyszczeń zbiorników wodnych
-
Zapoznanie uczniów ze skutkami zanieczyszczeń wód powierzchniowych
-
Określenie klas czystości wód w Polsce
-
Uświadomienie uczniom jakie są przyczyny i konsekwencje zjawiska eutrofizacji zbiorników wodnych
-
Zapoznanie uczniów z metodami oczyszczania ścieków w Polsce
-
Poznanie zasad funkcjonowania ekosystemów naturalnych, krążenia materii w przyrodzie
-
Kształtowanie umiejętności prowadzenia obserwacji mikroskopowych i makroskopowych
-
Kształtowanie umiejętności samodzielnego przygotowywania preparatów mikroskopowych
-
Kształtowanie umiejętności oznaczania pospolitych gatunków bezkręgowców w oparciu o klucze do oznaczania gatunków, atlasy
-
Kształtowanie umiejętności wykonywania doświadczeń biologicznych
-
Kształtowanie umiejętności formułowania hipotezy, problemu badawczego, formułowania wyników i wniosków doświadczeń - metoda naukowa
-
Zapoznanie uczniów z metodami oceny klasy czystości wody
-
Kształtowanie umiejętności biologicznego badania wody – zajęcia terenowe
Tematyka zajęć:
-
Woda jako podstawowy składnik organizmów żywych, rola wody w przebiegu procesów życiowych, obieg wody w przyrodzie
-
Funkcjonowanie ekosystemu na przykładzie rzeki – biocenoza rzeki Sierpienicy, obieg materii w tym ekosystemie
-
Źródła i skutki zanieczyszczeń wód powierzchniowych – rodzaje zanieczyszczeń, pochodzenie, wpływ zanieczyszczeń na funkcjonowanie ekosystemów wodnych, określenie podstawowych źródeł zanieczyszczeń rzeki Sierpienicy, określenie konsekwencji zanieczyszczeń dla organizmów wodnych, wpływ jakości wód powierzchniowych na życie i zdrowie człowieka
-
Biologiczne, chemiczne i mechaniczne metody oczyszczanie ścieków – zajęcia teoretyczne oraz wycieczka do Oczyszczalni Ścieków w Sierpcu
-
Klasy czystości wód w Polsce
-
Sposoby określania stopnia zanieczyszczenia wód powierzchniowych – metody fizyko – chemiczne i metody biologiczne
-
Badanie biologiczne wody – wykorzystywanie drobnych zwierząt bezkręgowych jako wskaźników zanieczyszczeń; przeprowadzenie zajęć w terenie - pobieranie próbek do badania biologicznego wody, obserwacje mikroskopowe i makroskopowe bezkręgowców, oznaczanie gatunków bezkręgowców zamieszkujących Sierpienicę i ich rozpoznawanie, oznaczanie w oparciu o klucze, atlasy, przewodniki
-
Podjęcie próby określenia klasy czystości rzeki Sierpienicy w oparciu o wykonane obserwacje
-
Wykonywanie prostych doświadczeń biologicznych badających wpływ wody (destylowanej, wodociągowej i z rzeki Sierpienicy) na rozwój i funkcjonowanie organizmów żywych
-
Wycieczka do laboratorium przy Miejskim Przedsiębiorstwie Gospodarki Komunalnej „ EMPEGEK” w Sierpcu – zajęcia na temat gospodarki wodnej miasta Sierpca, wizyta w laboratorium fizyko – chemicznym i mikrobiologicznym – obserwacja badań w zakresie badania wody i ścieków, mi. in. wskaźnik coli, obecność paciorkowców, Clostridium i innych
Planowany rozkład zajęć:
Semestr I (11 godzin)
Zajęcia teoretyczne:
-
Woda jako podstawowy składników organizmów żywych (1h)
-
Struktura i funkcjonowanie ekosystemu na przykładzie rzeki (1h)
-
Zanieczyszczenia wód powierzchniowych i gruntowych (1h)
-
Skutki zanieczyszczeń zbiorników wodnych (1h)
-
Eutrofizacja zbiorników wodnych, klasy czystości rzek w Polsce (1h)
-
Metody oczyszczania ścieków (1h)
Zajęcia praktyczne:
-
Wykonywanie prostych doświadczeń biologicznych (3h)
-
Osmoza jako specyficzny rodzaj transportu wody przez błony komórkowe
-
Wpływ wody wodociągowej i detergentów na rozwój roślin
-
Obserwacja preparatów mikroskopowych – zapoznanie z powszechnymi gatunkami zamieszkującymi zbiorniki wodne: (2h)
-
zestaw 25 preparatów mikroskopowych „ Życie w wodzie”
-
zestaw 10 preparatów „ Kropla wody pełna życia”
Semestr II (16 godzin)
Zajęcia teoretyczne:
-
Sposoby określania stanu wód powierzchniowych w Polsce – metody biologiczne i fizykochemiczne (1h)
-
Bioindykatory czystości wód - zapoznanie z organizmami wskaźnikowymi wód czystych i zanieczyszczonych (1h)
-
Zasady korzystania z atlasów i kluczy do oznaczania gatunków (1h)
Zajęcia praktyczne:
-
Wycieczka do laboratorium przy Miejskim Przedsiębiorstwie Gospodarki Komunalnej „ EMPEGEK” w Sierpcu – zajęcia na temat gospodarki wodnej miasta Sierpca, wizyta w laboratorium fizykochemicznym i mikrobiologicznym – obserwacja badań w zakresie badania wody i ścieków, mi. in. wskaźnik coli, obecność paciorkowców, Clostridium i innych (3h)
-
Biologiczne, chemiczne i mechaniczne metody oczyszczanie ścieków – wycieczka do Oczyszczalni Ścieków w Sierpcu (3h)
-
Obserwacje mikroskopowe organizmów charakterystycznych dla wód zanieczyszczonych - praca z zestawem „ Mieszkańcy zanieczyszczonej wody” (1h)
-
Zajęcia terenowe nad rzeką Sierpienicą – pobieranie próbek do badania biologicznego wody, obserwacje makroskopowe zwierząt zamieszkujących rzekę, rozpoznawanie gatunków w oparciu o klucze i atlasy a następnie zajęcia w pracowni biologicznej – przygotowywanie preparatów mikroskopowych do obserwacji drobnych bezkręgowców wodnych, rozpoznawanie gatunków oraz podjęcie próby określenia klasy czystości rzeki Sierpienicy w oparciu o przeprowadzone obserwacje mikroskopowe i makroskopowe (6h).
Opracowała: Anna Kopycińska