PROGRAM TERAPII PEDAGOGICZNEJ

Z ELEMENTAMI ZAJĘĆ PSYCHOEDUKACYJNYCH,

PROWADZONYCH W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 3

IM. KS. JANA TWARDOWSKIEGO,

W RAMACH PROGRAMU UNIJNEGO „ SIERPECCY BADACZE”,

KOMPONENT IV – „ CZŁOWIEK JAKO ELEMENT ŚRODOWISKA”

Wstęp

Do ważniejszych problemów współczesnej szkoły należy zagadnienie rozpoznawania i usuwania przyczyn trudności szkolnych uczniów. Trudności w uczeniu się mogą pojawić się na różnym poziomie edukacji. Sprawiają, że uczeń nie potrafi przyswoić sobie wiadomości i umiejętności przewidzianych programem nauczania. Uczeń taki otrzymuje słabe oceny, żyje w ciągłym poczuciu krzywdy i niesprawiedliwości, ma niskie poczucie własnej wartości, gdyż nie odnosi żadnych sukcesów. Zajęcia terapii pedagogicznej, adresowane do uczniów przejawiających trudności w czytaniu i pisaniu, przyczynią się do usprawniania zaburzonych procesów percepcyjno- motorycznych, istotnych w opanowaniu umiejętności szkolnych. Ponadto udział w zajęciach zapewni uczniom potrzebę osiągania sukcesu i wzmocni ich poczucie własnej wartości.

Zasadność prowadzenia tego typu zajęć to zwiększająca się z roku na rok ilość uczniów posiadających opinie wdane przez poradnie psychologiczno – pedagogiczne, wraz z zaleceniami do pracy w zespołach korekcyjno – kompensacyjnych.

Terapia pedagogiczna jest działaniem mającym na celu usuwanie przyczyn i objawów trudności dzieci w uczeniu się. W efekcie terapii powinna nastąpić u uczniów zmiana postaw wobec trudności i niepowodzeń szkolnych oraz wzrost motywacji do uczenia się.

Terapia pedagogiczna jest całokształtem oddziaływań dydaktyczno- wychowawczych, mających na celu rozwijanie mocnych stron ucznia,

a zarazem, wspierających jego słabe strony. Ma na celu stymulowanie ogólnego rozwoju dziecka, rozwijanie funkcji motorycznych, sprawności manualnej, koncentracji uwagi, spostrzegawczości, percepcji wzrokowej, funkcji słuchowo- językowych. Ponadto zapobiega powstawaniu zaburzeń emocjonalnych i wyrabia właściwą motywację do nauki. Konieczne jest zatem stwarzanie takich sytuacji, w której uczniowie samodzielnie podejmują trud opanowania umiejętności czytania i pisania. Najbardziej skuteczne jest oddziaływanie polisensoryczne, czyli jednoczesne zaangażowanie wzroku, słuchu i ruchu. Dobór odpowiednich środków dydaktycznych ma na celu zachęcenie ucznia do aktywności

i pracy nad pokonywaniem własnych trudności. Bardzo ważna jest również serdeczna i przyjazna atmosfera, która ma wyzwolić w dziecku zaufanie, poczucie bezpieczeństwa i sprzyjać aktywnemu uczestnictwu w zajęciach. Efektem terapii pedagogicznej będzie w miarę poprawne czytanie ze zrozumieniem i pisanie zgodne z zasadami ortograficznymi, a także wzrost poczucia własnej wartości i samoakceptacji.

Cele ogólne terapii pedagogicznej:

1. Poprawa komunikacji, kształcenie umiejętności pracy w grupie.

2. Eliminowanie konfliktów poprzez uczenie sztuki kompromisu i rozwijanie takich cech jak cierpliwość, wyrozumiałość.

3. Eliminowanie napięć emocjonalnych.

4. Kształtowanie poczucia odpowiedzialności i obowiązkowości.

5. Doskonalenie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach.

6. Praca nad poczuciem własnej wartości.

7. Uświadamianie uczniom ich mocnych stron i wdrażanie do wykorzystywania ich w codziennych sytuacjach życiowych.

8. Wdrażanie do samodzielności.

9. Motywowanie do podejmowania zadań o różnym stopniu trudności.

10. Usprawnianie funkcji percepcyjno – motorycznych na materiale literowym, wyrazowym i obrazkowym.

11. Wypracowywanie nawyków poprawnego pisania i czytania ze zrozumieniem.

Cele szczegółowe:

1. Stymulowanie i usprawnianie zaburzonych procesów psychomotorycznych istotnych w opanowaniu umiejętności czytania i pisania, tj. konieczności wszechstronnego ćwiczenia analizatora wzrokowego, słuchowego i kinestetyczno – ruchowego.

2. Poprawa poziomu wiedzy i umiejętności uczniów oraz wyrównywanie dysproporcji edukacyjnych.

3. Ćwiczenia sprawności czytania i pisania.

4. Wzmacnianie i wydłużanie koncentracji uwagi.

5. Eliminowanie konfliktów i napięć emocjonalnych.

6 .Wzmacnianie w uczniach wiary we własne siły i możliwości.

7. Poznanie preferowanego stylu uczenia się i dominacji półkuli mózgowej, wykorzystywanie tej wiedzy w praktyce.

Założenia programowe:

1. Program jest przeznaczony dla uczniów z problemami w nauce czytania i pisania z klas IV –VI (zdiagnozowanych w poradni psychologiczno – pedagogicznej), dobranych do grupy terapeutycznej ze względu na zbliżone trudności w czytaniu i pisaniu.

2. Terapia pedagogiczna trwa 9 miesięcy (X 2012r. – VI 2013r.)

3. Od października do grudnia 2012 roku zrealizowanych zostanie 12 godzin zajęć terapii pedagogicznej, zaś od stycznia do czerwca 2013 roku – 18 godzin. Łącznie: 30 godzin.

4. Zajęcia terapii pedagogicznej trwają 45 minut i odbywają się w gabinecie pedagoga szkolnego ( sala nr 6).

5. Zajęcia odbywają się raz w tygodniu ( czwartki w godzinach: 13.40 – 14.25)

6. W terapii uczestniczy 5 uczniów.

7. Uczniowie korzystają z serii ćwiczeń „ ORTOGRAFFITI”, rekomendowanych przez Polskie Towarzystwo Dysleksji:  „ Czytam, rozumiem, piszę - Pisownia wyrazów z  „ó – u” , Pisownia wyrazów z „rz/ ż. Ponadto uczniowie korzystać będą z materiałów i pomocy dydaktycznych zakupionych w ramach projektu.

8. W swoim postępowaniu terapeutycznym uwzględniam następujące programy:
   - psychoterapeutyczny;
   - psychokorekcyjny;
   - psychodydaktyczny;
   - ogólnorozwojowy.

Program psychoterapeutyczny obejmuje:
- rozładowywanie i wyciszanie negatywnych emocji dzieci;
- wyzwalanie potencjalnych możliwości i mocnych stron uczniów;
- odzyskanie wiary we własne siły oraz zwiększenie motywacji do dalszej pracy;
- wykorzystanie zainteresowań i zdolności dziecka, co pozwoli na przeżycie sukcesu i złagodzenie napięć emocjonalnych;
- wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa, uświadomienie, że z podobnymi kłopotami borykają się również inni;
- uświadomienie, że trudności mają  charakter  przejściowy  i   ustąpią dzięki pracy terapeutycznej
Program psychokorekcyjny:
- usprawnianie i korekcja w zakresie percepcji wzrokowej;
- usprawnianie i korekcja w zakresie percepcji słuchowej;
- usprawnianie i korekcja w zakresie kinestetyczno – ruchowym.
Program psychodydaktyczny:
- realizacja programu edukacyjno-terapeutycznego „Ortograffiti”, rekomendowanego przez Polskie Towarzystwo Dysleksji oraz dzięki innym pomocom i środkom dydaktycznym, zakupionym w ramach projektu „ Sierpeccy badacze”.
Program ogólnorozwojowy:
- rozwijanie procesów poznawczych: uwagi, pamięci, myślenia, mowy i wyobraźni;
- aktualizowanie i poszerzanie wiedzy ogólnej i szczegółowej.

9. Działania związane z  realizacją programu:
   - zgromadzenie informacji o uczniach pochodzących z różnych źródeł: od wychowawców klas i rodziców;

- dokonanie analizy opinii psychologiczno –pedagogicznych;

- analiza wytworów pracy uczniów;
- uzyskanie zgody rodziców na udział ich dzieci w zajęciach,

- ustalenie terminów spotkań oraz zapoznanie z nimi dzieci i rodziców,  

- zawarcie kontraktu pomiędzy terapeutą a uczniami.
- podsumowanie przebiegu zajęć z uczniami: przekazanie wskazówek  do dalszej pracy oraz w razie potrzeby kontynuacja zajęć.

Ewaluacja programu:
Ocena skuteczności programu odbywa się na bieżąco poprzez ocenę postępów uczniów podczas zajęć ( porównując ilość popełnianych

błędów podczas wykonywania różnych ćwiczeń)

 Ewaluacja dokonana będzie przez:
- test kontrolny sprawdzający umiejętność poprawnej pisowni ortograficznej (oczekuje się mniejszej ilości błędów), porównanie wyników

z wynikami testu przeprowadzonego na początku zajęć. 
- rozmowy z nauczycielami na temat postępów uczniów we wszystkich zakresach;

- rozmowy z rodzicami uczniów na temat ich postępów w nauce.

Oczekiwane efekty:
- usprawnienie zaburzonych funkcji percepcyjno – motorycznych;
- poprawa umiejętności ortograficznych;
- wzmocnienie motywacji do dalszej nauki i pokonywania trudności;
- opanowanie umiejętności radzenia sobie z napięciem emocjonalnym;
- wzmocnienie poczucia własnej wartości.

Harmonogram zajęć:

1. Przeprowadzenie testu diagnozującego umiejętności ucznia w zakresie ortografii – ( 1 godzina )
2.Różnice indywidualne w uczeniu się. Preferowany styl uczenia się – (1 godzina )
3. Jak się uczyć?  Sporządzanie map myślowych (mapa sukcesu szkolnego, co to znaczy człowiek szczęśliwy) – ( 1 godzina ) 
4. Jak radzić sobie ze stresem ? – ( 1 godzina)
5. Strategia uczenia się, czyli jak nie denerwować się przed klasówkami, egzaminami?- (1 godzina)
6. Pozytywne myślenie – co mi to daje? Poznaję swoje mocne strony – (1 godzina)
7. Poznajemy techniki relaksacyjne – (1 godzina)

8.Usprawnianie funkcji słuchowo- językowych ( 2 godziny)

9. Usprawnianie motoryki i ogólnej koordynacji ruchowej. ( 2 godziny).

10.Doskonalenie sprawności manualnej i grafomotoryki. ( 2 godziny)

11. Usprawnianie analizy i syntezy wzrokowej oraz orientacji przestrzennej. ( 2 godziny)

12. Doskonalenie techniki czytania ze zrozumieniem ( 2 godziny)

13.Doskonalenie poprawnego pisania pod względem ortograficznym – (2 godziny)

14.Wprowadzenie zasad pisowni wyrazów z „ó”, „ó” wymiana na o, a,  e . Rozwijanie czytania tekstu ze zrozumieniem – (1 godzina )
15.Pisownia wyrazów z ó niewymiennym. Rozwijanie czytania tekstu ze zrozumieniem – (1 godzina )
16.„Ó” w zakończonych wyrazów –ów, -ówka, -ówna. Rozwijanie czytania tekstu ze zrozumieniem – (1 godzina)
17. Pisanie dyktanda z wyrazami u/ó. Wdrażanie do autokorekty – ( 1 godzina)
18. Wprowadzenie zasad pisowni z „u”; „U” na początku i na końcu wyrazów. Rozwijanie czytania tekstu ze zrozumieniem – (1 godzina)
19.Zasady pisowni z „rz”- wymieniające się na r i w zakończeniach – arz, -erz. – (1 godzina)

20. Pisanie wyrazów z „ rz” niewymiennym. Rozwijanie czytania tekstu ze zrozumieniem – ( 1 godzina )
21. „Rz” w rzeczownikach rodzaju męskiego zakończonych na –arz, -erz, -mistrz, -mierz.

Rozwijanie czytania tekstu ze zrozumieniem – (1 godzina)
22. „Rz” po spółgłoskach, wyjątki w pisowni „rz” po spółgłoskach – ( 1 godzina )
23.Test ze znajomości pisowni wyrazów z trudnością ortograficzną. Pisanie dyktanda z lukami – (1 godzina)
24. Podsumowanie zajęć terapeutycznych. Najlepsze techniki relaksacyjne – (1 godzina)

Razem: 30 godzin terapii pedagogicznej

Uwagi o harmonogramie:

Na zajęcia nr 1 do nr 7  (psychoedukacyjne) wystarczy przeznaczyć 1 godzinę lekcyjną. Zajęcia od nr 8 do 13 (terapia pedagogiczna ) należy przeplatać z innymi zajęciami, aby nie dopuścić do znużenia i zniechęcenia uczniów. Podczas każdych zajęć należy stosować naprzemiennie ćwiczenia analizatora wzrokowego, słuchowego, koordynacji wzrokowo- ruchowej, orientacji przestrzennej i w schemacie ciała, zgodnie

z zasadami prowadzenia terapii pedagogicznej. Zrealizowanie planu zajęć będzie uzależnione od tempa pracy uczniów oraz ich możliwości psychofizycznych.