SIERPECCY BADACZE IV KOMPONENT

„ RAMOWY PROGRAM TERAPII PEDAGOGICZNEJ” 

Opracowanie: Grażyna Pyszyńska

Szkoła Podstawowa nr 2 im. Armii Krajowej

w Sierpcu 

WSTĘP 

Dla każdego nauczyciela czy terapeuty sprawą oczywistą jest, że nauka szkolna opiera się głównie na spostrzeżeniach wzrokowych, słuchowych oraz doświadczeniach kinestetyczno-ruchowych. Aby dziecko mogło sprostać wymaganiom edukacyjnym, powinno harmonijnie rozwijać się w zakresie funkcji poznawczych biorących udział w procesie uczenia się. Ważne jest współgranie spostrzegania, orientacji przestrzennej, percepcji wzrokowej, wzrokowo-ruchowej. Musi tez prawidłowo funkcjonować pamięć, aby dziecko mogło dokonywać operacji w pamięci i doskonalić umiejętność rozumowania operacyjnego. Nie korygowane zaburzenia tych funkcji powodują nasilenie się specyficznych trudności w uczeniu się. 

Nauczyciel rozpoczynający pracę terapeutyczną z dziećmi, powinien najpierw zapoznać się z opinią z poradni psychologiczno-pedagogicznej ,opinią nauczyciela wychowawcy oraz przeprowadzić diagnozę wstępną. Pozwoli to właściwie zaplanować rodzaje ćwiczeń dla poszczególnych uczniów.

CEL GŁÓWNY: 

Celem głównym planu działań terapeutycznych jest stworzenie sprzyjających warunków do wszechstronnego rozwoju dziecka( na miarę jego możliwości), poprzez eliminowanie zaburzonych funkcji rozwojowych.

Cele szczegółowe: 

1. Usprawnianie zaburzonych procesów psycho- motorycznych, istotnych w prawidłowym opanowaniu umiejętności czytania i pisania.

2. Oddziaływanie psychoterapeutyczne ogólnie uspokajające, a równocześnie aktywizujące do nauki.

3. Możliwie pełna indywidualizacja pracy z każdym uczniem.

4. Stawianie zadań dostosowanych do możliwości ucznia i zapewnienie warunków do poprawnego wykonywania ćwiczeń.

5. Dostosowanie czasu trwania poszczególnych ćwiczeń do wydolności ucznia.

6. Usprawnianie grafomotoryki.

7. Pozytywne wzmacnianie dzieci

8. Eliminowanie niepowodzeń szkolnych 

Metody pracy: 

• metody aktywne, oparte na działaniu

• metody oparte na obserwacji

• metody oparte na słowie

• metody pamięciowe i oparte na powtórzeniach

Zasady pedagogiczne: 

• Zasada indywidualizacji

• Zasada powolnego stopniowania trudności

• Zasada korekcji zaburzeń

• Zasada kompensacji zaburzeń

• Zasada systematyczności

• Zasada ciągłości oddziaływania psychoterapeutycznego

Zasada indywidualizacji środków i metod oddziaływania korekcyjnego 

Podstawą pracy z dziećmi z fragmentarycznymi zaburzeniami rozwoju jest jej zindywidualizowanie – dodatkowa pomoc, w postaci programowania zajęć korekcyjnych (środki, metody), ze względu na ogromne zróżnicowanie rodzaju, zakresu i głębokości ujemnych odchyleń w rozwoju oraz trudności w uczeniu się. 

Zasada powolnego stopniowania trudności w nauce czytania i pisania, uwzględniająca złożoność tych czynności i możliwości percepcyjne dziecka 

Zgodnie z tą zasadą należy stopniować trudności, zwracając uwagę na objętość opracowanego materiału, przystępność dla dziecka, postępy w nauce i punkt wyjścia materiału programowego, tzn. poziom czytania i pisania: tempo, biegłość, płynność, poprawność czytania, czytanie ze zrozumieniem; 

Zasada korekcji zaburzeń 

Podczas zajęć najwięcej czasu trzeba przewidzieć na ćwiczenie funkcji najsłabiej rozwiniętych i tych umiejętności, w których ujawniają się najpoważniejsze trudności. Ćwiczone one są w różnych czynnościach z zachowaniem zasady stopniowania trudności i zasady indywidualizacji. 

Zasada kompensacji zaburzeń 

Niezmiernie ważne jest łączenie ćwiczeń funkcji zaburzonych z ćwiczeniami funkcji bardziej sprawnych, aby utworzyć właściwe mechanizmy kompensacyjne. Dzieci napotykające trudności w opanowaniu poszczególnych umiejętności uruchamiają często niewłaściwe mechanizmy obronne, np. uczą się na pamięć bez zrozumienia, „czytają” z pamięci. 

Zasada systematyczności 

Zasada ta dotyczy systematyczności i częstotliwości ćwiczeń korekcyjnych i korekcyjno- kompensacyjnych. Jej przestrzeganie wpływa bardzo korzystnie na opanowanie i utrwalenie nabytej wiedzy i umiejętności. Długotrwałe przerwy powodują najczęściej częściowy lub całkowity regres, co zmniejsza skuteczność terapii. 

Zasada ciągłości oddziaływania psychoterapeutycznego 

W czasie trwania zajęć korekcyjno-kompensacyjnych oddziaływania wychowawcze powinny mieć charakter terapeutyczny. Niepowodzenia szkolne są przyczyną reakcji nerwicowych i negatywnych postaw wobec nauki i szkoły, co w konsekwencji przyczynia się do osłabienia wyników dziecka w nauce. 

Zadania szczegółowe:

1. Ćwiczenia wzbogacające słownictwo i wiedzę ogólną oraz myślenie słowno-pojęciowe 

• ćwiczenia twórczego myślenia

• grupowanie przedmiotów wg podanego kryterium(wzoru, funkcji, kształtu)

• wyszukiwanie i wskazywanie wśród szeregu przedmiotów elementu pasującego

• ćwiczenia we wnioskowaniu ze stanu rzeczy przedstawionego na obrazku

• ćwiczenia w myśleniu przez analogię (kończenie układu z figur geometrycznych)

• wyszukiwanie błędów i braków na obrazkach

• podawanie słów o tym samym znaczeniu

• rozwiązywanie zagadek, rebusów, opowiadanie treści historyjek obrazkowych

2. Ćwiczenia usprawniające percepcję wzrokową 

• tworzenie różnych układów figur geometrycznych

• dobieranie figur geometrycznych o różnych kolorach, kształtach, wielkości i grubości

• pisanie z pamięci

• scalanie figur geometrycznych

• ćwiczenia na materiale ilustrowanym

• układanie obrazków z części

• układanie z pamięci wzorów

• różnicowanie obrazków, identyfikowanie ,porównywanie, dobieranie parami, wyszukiwanie różnic, wyszukiwanie błędów.

• układanie historyjek obrazkowych

• rysowanie uprzednio demonstrowanych przedmiotów

• układanie zdań z rozsypani wyrazowej

• spostrzeganiu zmian w układzie przedmiotów

• analiza prostych ilustracji i wyliczanie jak największej ilości przedmiotów znajdujących się na obrazku

3. Ćwiczenia koordynacji wzrokowo- ruchowej 

• malowanie i rysowanie dużych form kolistych, falistych

• rzucanie piłką do celu

• przewlekanie sznurków przez otworki

• układanie konstrukcji z gotowych elementów

• zamalowywanie dużych konturowych obrazków

4. Trening czytania i pisania 

• segregowanie wyrazów

• uzupełnianie podpisów do obrazka

• uzupełnianie luk w zdaniu

• dobieraniu obrazków do treści tekstu

• rozwiązywanie rebusów, zagadek, krzyżówek

• redagowanie krótkich zdań

• układanie zdań z rozsypani wyrazowej i zdaniowej

• wykonywanie czynności wg pisemnie podanej informacji

• wyszukiwanie w tekście odpowiedzi na zadane pytanie

• ćwiczenia w głośnym czytaniu krótkich ekspozycji

• przepisywanie, pisanie z pamięci i ze słuchu wyrazów, zdań z trudnościami ortograficznymi

• rysowanie i pisanie z uwzględnieniem przyspieszania tempa pracy

5. Ćwiczenia grafomotoryczne 

• lepienie z plasteliny

• likwidowanie napięcia mięśniowego poprzez kontrolę nacisku na przyrząd pisarski, kredki, pędzel

• malowanie pędzlem po linii poziomej i pionowej

• obrysowywanie gotowych szablonów

• wycinanie wg wzoru, wydzieranie, 

6. Doskonalenie analizy i syntezy słuchowej 

• porównywanie długości wyrazów

• tworzenie wyrazów poprzez różnego rodzaju przekształcenia

• przeliczanie sylab, podawanie ich kolejności w wyrazie

• ćwiczenia w analizie i syntezie słuchowo-wzrokowej zdań(w oparciu o rozsypani wyrazowe i zdaniowe), materiał obrazkowy i tekst)

• nauka wierszyków

7. Ćwiczenia rozwijające myślenie matematyczne 

• porządkowanie liczb wg podanego warunku

• przedstawianie liczb na osi liczbowej

• segregowanie przedmiotów tej samej klasy wg stopniowania jakiejś cechy

• podstawowe miana(kg, dag ,m, cm, l godz, h)

• ćwiczenia w zakresie czterech podstawowych działań

• rozwiązywanie prostych zadań tekstowych

• gry matematyczne, łamigłówki

8. Ćwiczenia ogólnorozwojowe 

• wdrażanie do samodzielnej pracy

• wyrabianie wytrwałości w pracy, dokładności

• kształtowanie umiejętności koncentracji uwagi

• wdrażanie do wypowiadania się pełnymi zdaniami

• rozwijanie umiejętności planowania pracy

• wpajanie prawidłowych nawyków i form zachowania

• rozwijanie logicznego myślenia

• wyrabianie odporności psychicznej na własne niepowodzenia, próby samodzielnego ich przezwyciężania w toku systematycznych ćwiczeń, oceny efektów własnej pracy, wywołanie motywacji do pracy i nauki