Program zajęć biologicznych dla uczniów Gimnazjum Miejskiego im. Mikołaja Kopernika w Sierpcu

Komponent III Nasza Rzeka 

Program zajęć obejmuje zagadnienia z zakresu systematyki oraz morfologii bezkręgowców, fizjologii roślin oraz zwierząt, ze szczególnym naciskiem na ekologię i ochronę środowiska. 

 

Cele zajęć:

  • Zapoznanie uczniów z obiegiem wody w przyrodzie

  • Zapoznanie uczniów z podstawowymi źródłami zanieczyszczeń zbiorników wodnych

  • Zapoznanie uczniów ze skutkami zanieczyszczeń wód powierzchniowych

  • Określenie klas czystości wód w Polsce

  • Uświadomienie uczniom jakie są przyczyny i konsekwencje zjawiska eutrofizacji zbiorników wodnych

  • Zapoznanie uczniów z metodami oczyszczania ścieków w Polsce

  • Poznanie zasad funkcjonowania ekosystemów naturalnych, krążenia materii w przyrodzie

  • Kształtowanie umiejętności prowadzenia obserwacji mikroskopowych i makroskopowych

  • Kształtowanie umiejętności samodzielnego przygotowywania preparatów mikroskopowych

  • Kształtowanie umiejętności oznaczania pospolitych gatunków bezkręgowców w oparciu o klucze do oznaczania gatunków, atlasy

  • Kształtowanie umiejętności wykonywania doświadczeń biologicznych

  • Kształtowanie umiejętności formułowania hipotezy, problemu badawczego, formułowania wyników i wniosków doświadczeń - metoda naukowa

  • Zapoznanie uczniów z metodami oceny klasy czystości wody

  • Kształtowanie umiejętności biologicznego badania wody – zajęcia terenowe

  

Tematyka zajęć:

  • Woda jako podstawowy składnik organizmów żywych, rola wody w przebiegu procesów życiowych, obieg wody w przyrodzie

  • Funkcjonowanie ekosystemu na przykładzie rzeki – biocenoza rzeki Sierpienicy, obieg materii w tym ekosystemie

  • Źródła i skutki zanieczyszczeń wód powierzchniowych – rodzaje zanieczyszczeń, pochodzenie, wpływ zanieczyszczeń na funkcjonowanie ekosystemów wodnych, określenie podstawowych źródeł zanieczyszczeń rzeki Sierpienicy, określenie konsekwencji zanieczyszczeń dla organizmów wodnych, wpływ jakości wód powierzchniowych na życie i zdrowie człowieka

  • Biologiczne, chemiczne i mechaniczne metody oczyszczanie ścieków – zajęcia teoretyczne oraz wycieczka do Oczyszczalni Ścieków w Sierpcu

  • Klasy czystości wód w Polsce

  • Sposoby określania stopnia zanieczyszczenia wód powierzchniowych – metody fizyko – chemiczne i metody biologiczne

  • Badanie biologiczne wody – wykorzystywanie drobnych zwierząt bezkręgowych jako wskaźników zanieczyszczeń; przeprowadzenie zajęć w terenie - pobieranie próbek do badania biologicznego wody, obserwacje mikroskopowe i makroskopowe bezkręgowców, oznaczanie gatunków bezkręgowców zamieszkujących Sierpienicę i ich rozpoznawanie, oznaczanie w oparciu o klucze, atlasy, przewodniki

  • Podjęcie próby określenia klasy czystości rzeki Sierpienicy w oparciu o wykonane obserwacje

  • Wykonywanie prostych doświadczeń biologicznych badających wpływ wody (destylowanej, wodociągowej i z rzeki Sierpienicy) na rozwój i funkcjonowanie organizmów żywych

  • Wycieczka do laboratorium przy Miejskim Przedsiębiorstwie Gospodarki Komunalnej „ EMPEGEK” w Sierpcu – zajęcia na temat gospodarki wodnej miasta Sierpca, wizyta w laboratorium fizyko – chemicznym i mikrobiologicznym – obserwacja badań w zakresie badania wody i ścieków, mi. in. wskaźnik coli, obecność paciorkowców, Clostridium i innych

 

Planowany rozkład zajęć: 

 

Semestr I (11 godzin) 

 

Zajęcia teoretyczne: 

  1. Woda jako podstawowy składników organizmów żywych (1h)

  2. Struktura i funkcjonowanie ekosystemu na przykładzie rzeki (1h)

  3. Zanieczyszczenia wód powierzchniowych i gruntowych (1h)

  4. Skutki zanieczyszczeń zbiorników wodnych (1h)

  5. Eutrofizacja zbiorników wodnych, klasy czystości rzek w Polsce (1h)

  6. Metody oczyszczania ścieków (1h) 

     

Zajęcia praktyczne: 

  1. Wykonywanie prostych doświadczeń biologicznych (3h)

  • Osmoza jako specyficzny rodzaj transportu wody przez błony komórkowe

  • Wpływ wody wodociągowej i detergentów na rozwój roślin

  1. Obserwacja preparatów mikroskopowych – zapoznanie z powszechnymi gatunkami zamieszkującymi zbiorniki wodne: (2h)

  • zestaw 25 preparatów mikroskopowych „ Życie w wodzie”

  • zestaw 10 preparatów „ Kropla wody pełna życia” 

 

Semestr II (16 godzin) 

 

Zajęcia teoretyczne: 

  1. Sposoby określania stanu wód powierzchniowych w Polsce – metody biologiczne i fizykochemiczne (1h)

  2. Bioindykatory czystości wód - zapoznanie z organizmami wskaźnikowymi wód czystych i zanieczyszczonych (1h)

  3. Zasady korzystania z atlasów i kluczy do oznaczania gatunków (1h)

Zajęcia praktyczne: 

  1. Wycieczka do laboratorium przy Miejskim Przedsiębiorstwie Gospodarki Komunalnej „ EMPEGEK” w Sierpcu – zajęcia na temat gospodarki wodnej miasta Sierpca, wizyta w laboratorium fizykochemicznym i mikrobiologicznym – obserwacja badań w zakresie badania wody i ścieków, mi. in. wskaźnik coli, obecność paciorkowców, Clostridium i innych (3h)

  2. Biologiczne, chemiczne i mechaniczne metody oczyszczanie ścieków – wycieczka do Oczyszczalni Ścieków w Sierpcu (3h)

  3. Obserwacje mikroskopowe organizmów charakterystycznych dla wód zanieczyszczonych - praca z zestawem „ Mieszkańcy zanieczyszczonej wody” (1h)

  4. Zajęcia terenowe nad rzeką Sierpienicą – pobieranie próbek do badania biologicznego wody, obserwacje makroskopowe zwierząt zamieszkujących rzekę, rozpoznawanie gatunków w oparciu o klucze i atlasy a następnie zajęcia w pracowni biologicznej – przygotowywanie preparatów mikroskopowych do obserwacji drobnych bezkręgowców wodnych, rozpoznawanie gatunków oraz podjęcie próby określenia klasy czystości rzeki Sierpienicy w oparciu o przeprowadzone obserwacje mikroskopowe i makroskopowe (6h).

 

 Opracowała: Anna Kopycińska